Samenvatting
Fransen GAJ, Mesters I, Van Marrewijk CJ, Mujakovic S, Knottnerus JA, Muris JWM. Leefstijladviezen, medicatie-instructies en het belang van therapietrouwe bij maagklachten. Huisarts Wet 2007;50(9):445-52.
Inleiding Therapietrouw is essentieel om het effect van een behandeling te kunnen evalueren. Veel patiënten met een eerste episode van maagklachten houden zich echter niet aan medicatie-instructies en zeggen geen leefstijladviezen te hebben gekregen. Hierin kan voorlichting door huisartsen een rol spelen.
Doel Met dit onderzoek wilden we inzicht krijgen in de voorlichting door huisartsen over leefstijladviezen, medicatie-instructies en therapietrouw.
Methode Vragenlijstonderzoek bij huisartsen (n = 114).
Resultaten Huisartsen rapporteren dat ze regelmatig leefstijladviezen geven: respectievelijk 73%, 69% en 60% geeft meestal/altijd adviezen over alcoholgebruik, roken en voeding. Het overgrote deel, 95-99%, zegt meestal/altijd instructies te geven over frequentie, dosering en behandelduur van medicatie. Bij een eerste episode van maagklachten adviseert 76% van de huisartsen zelden of nooit om maagzuurremmers te gebruiken op geleide van klachten. Veertien procent geeft aan doorgaans schriftelijke voorlichtingsmaterialen te gebruiken en 61% vraagt regelmatig na of de patiënt de medicatie volgens voorschrift heeft ingenomen.
Conclusie In tegenstelling tot wat patiënten melden, zeggen huisartsen gewoonlijk medicatie-instructies en leefstijladviezen te geven. De voorlichting wordt weinig ondersteund met schriftelijke materiaal, wat wellicht zou kunnen bijdragen aan de lage therapietrouw. Hoewel weinig artsen aanbevelen om op geleide van klachten maagzuurremmers te gebruiken, lijken veel patiënten dit toch te doen. Dit kan betekenen dat de medicatie-instructie en het belang van therapietrouw niet voldoende duidelijk zijn voor patiënten.
Abstract
Fransen GAJ, Mesters I, Van Marrewijk CJ, Mujakovic S, Knottnerus JA, Muris JWM. Lifestyle advice, medication instructions and the importance of adherence in case of dyspepsia. Huisarts Wet 2007;50(9):445-52.
Background Dyspepsia is a worldwide problem, often treated with acid-suppressants or by a change in lifestyle. However preliminary results from a large RCT investigating the most effective treatment for dyspepsia indicate that only 11% of patients with a first episode of dyspepsia indicated that they had received lifestyle advice and about 50% fail to follow the correct medication instructions. The aim of this study was to investigate which medication instructions and lifestyle advice GPs normally give to their patients with dyspepsia.
Method A questionnaire was sent to 259 Dutch GPs participating in an RCT investigating dyspepsia. The questionnaire could be returned anonymously and free of charge. Two reminders were sent out.
Results The questionnaire was returned by 114 GPs, 60% of whom usually or always provided nutritional advice, 68% (almost) always advised the patient to stop smoking, and 72% (almost) always advised a reduction in alcohol consumption. The recommendation regarding raising the head end of the bed was provided less often (35% usually/always). Only 14% of the GPs commonly provided written information to support their lifestyle advice. Most GPs found it fairly to highly important that the patient adhere to doses (93%) and duration (95%) of the treatment; 40% of the GPs found adherence to the daily intake schedule very important. As many as 75% of the GPs seldom or never advised on demand use of medication in cases of a first episode of complaints, 39% of the GPs in cases of persisting complaints and only 7% in cases of relapsing complaints seldom or never advised on demand use.
Discussion In contrast to the reports from patients, GPs stated that they frequently made recommendations regarding lifestyle. The instructions were often unsupported by written educational materials, which might contribute to low adherence rates and low recall by patients. Most GPs considered compliance with prescribed medication to be very important, but 20% of the GPs did not commonly check compliance. While patients might take their medication on demand, most GPs did not advise on demand use, especially in cases of a first episode of complaints.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Literatuur
Van Bommel MJ, Numans ME, De Wit NJ, Stalman WA. Consultations and referrals for dyspepsia in general practice - a one year database survey. Postgrad Med J 2001;77:514-8.
College Voor Zorgverzekeringen. GIP signaal Gebruik van Maagmiddelen 1996-2001. Amstelveen: College Voor Zorgverzekeringen; 2002.
Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO, Nederlands Huisartsen Genootschap NHG. Multidisciplinaire Richtlijn Maagklachten. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications; 2004.
Numans ME, De Wit NJ, Dirven JAM, Hurenkamp GJB, Meijer QCM, Muris JWM, et al. NHG-Standaard Maagklachten. www.nhg.org.
Fransen GAJ, Van Marrewijk CJ, Mujakovic S, Muris JW, Laheij RJF, Numans ME, et al. Pragmatic trials in primary care. Methodolgical challenges and solutions demonstrated by the DIAMOND-study. BMC Medical Research Methodology 2007;7-16.
Krol N, Muris JW, Schattenberg G, Grol R, Wensing M. Use of prescribed and non-prescribed medication for dyspepsia. Scand J Prim Health Care 2004;22:163-7.
Harris SB, Petrella RJ, Lambert-Lanning A, Leadbetter W, Cranston L. Lifestyle management for type 2 diabetes. Are family physicians ready and willing? Can Fam Physician 2004;50:1235-43.
Frijling BD, Lobo CM, Hulscher ME, Van Drenth BB, Braspenning JC, Prins A, et al. Provision of information and advice in cardiovascular care: clinical performance of general practitioners. Patient Educ Couns 2002;48:131-7.
Silagy C, Muir J, Coulter A, Thorogood M, Yudkin P, Roe L. Lifestyle advice in general practice: rates recalled by patients. BMJ 1992;305:871-4.
Akici A, Kalaca S, Ugurlu MU, Toklu HZ, Iskender E, Oktay S. Patient knowledge about drugs prescribed at primary healthcare facilities. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2004;13:871-6.
Duaso MJ, Cheung P. Health promotion and lifestyle advice in a general practice: what do patients think? J Adv Nurs 2002;39:472-9.
Mesters I, Creer TL, Gerards F. Self-management and respiratory disorders, guiding patients from health counseling and self-management perspectives. In: Kaptein A, Creer TL, editors. Respiratory disorders and behavioral research. Harwood Academic Publishers; 2006.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Universiteit Maastricht, Care and Public Health Research Institute (CAPHRI), afdeling Huisartsgeneeskunde, Faculty of Health,Medicine and Life Sciences, Postbus 616, 6200 MD Maastricht: G.A.J. Fransen, onderzoeker; prof.dr. J.A. Knottnerus, hoogleraar Huisartsgeneeskunde; dr. J.W.M. Muris, huisarts, universitair hoofddocent. Universiteit Maastricht, Care and Public Health Research Institute (CAPHRI), afdeling Gezondheidsvoorlichting, Faculty of Health, Medicine and Life Sciences: dr. I. Mesters, universitair hoofddocent. UMC St. Radboud, afdeling Maag-, darm en leverziekten: C.J. van Marrewijk, onderzoeker. UMC Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde: S. Mujakovic, onderzoeker.
About this article
Cite this article
Fransen, G., Mesters, I., van Marrewijk, C. et al. Leefstijladviezen, medicatie-instructies en het belang van therapietrouw bij maagklachten. HUWE 50, 661–668 (2007). https://doi.org/10.1007/BF03085289
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03085289